فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی

فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی معمولاً به عنوان بخشی جدایی ناپذیر از فرآیند و دوره بهبودی بیمار در نظر گرفته می‌شود. با بهره گرفتن از تکنیک‌های مختلف فیزیوتراپی، از عوارض جانبی احتمالی عمل جراحی مثل ورم، خشکی، بهبود کنترل عضلات و استحکام بخشیدن به مفاصل جلوگیری می‌شود. فیزیوتراپی بعد از عمل یکی روش درمانی بسیار موثر است که از تمرین‌های کششی، تمرین‌های اصلاحی و تمرین‌های درمانی استفاده می‌کند تا بیماران را در بهبود و بازتوانی پس از عمل جراحی، آسیب های ورزشی و اصابت‌های دیگر کمک کند.

بعد از عمل جراحی، به طور معمول بیماران احتیاج به استراحت دارند اما استراحت طولانی مدت و عدم استفاده از عضلات و مفاصل ممکن است به علت ضعف عضلات، کاهش حرکت و ایجاد آتروفی عضلانی منجر به از دست دادن عملکرد طبیعی بدن و ضررهای جبران ناپذیر شود.

در ادامه از مقاله ی کلینیک فیزیوتراپی هیدیکا به نقش فیزیوتراپی پس از عمل جراحی و نکات کلیدی و پر اهمیت مربوط به آن پرداخته می‌شود.

فیزیوتراپی بعد از جراحی برای چه عمل هایی توصیه می شود؟

فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی  یک شیوه درمانی است که بهبود و بازگشت به شرایط طبیعی بعد از عمل جراحی را سرعت می‌بخشد. به طور کلی فیزیوتراپی برای انواع عمل‌های جراحی توصیه می‌گردد، از جمله:

• عمل جراحی زانو: بعد از عمل جراحی زانو، فیزیوتراپی به کاهش درد، افزایش قدرت عضلات اطراف زانو و چرخش درست زانو می‌تواند نقش موثری در درمان داشته باشد.  این کار به وسیله تمرینات مشخصی مثل انجام تمرینات تقویت، تمرینات انعطاف‌پذیری و تمرینات تعادل انجام می‌شود.

برای آن دسته از افرادی که جراحی زانو مانند جراحی لیگامان یا جراحی جایگزینی مفصل زانو انجام داده‌اند، فیزیوتراپی موجب بهبود وضعیت مفصل زانو و استحکام عضلات می‌شود. فیزیوتراپی بعد از جراحی زانو، شامل مواردی هم‌چون بهبود مفصل زانو یا ترمیم رباط صلیبی قدامی یا خلفی است که بسیار اهمیت دارد. در واقع این تمرین‌ها اگر در طول زمان و به طور پیوسته انجام شوند، قدرت و انعطاف زانو را افزایش می‌دهند و سبب پیشگیری از دردهای مزمن در زانو می‌شوند.

•  عمل جراحی ران: بعد از جراحی ران، فیزیوتراپی به حفظ و افزایش قدرت عضلات در ناحیه ران، بهبود حرکت و کاهش بروز عوارضی هم‌چون تورم و درد کمک می‌کند.

•  جراحی رباط صلیبی: برای اشخاصی که جراحی رباط صلیبی انجام داده‌اند، فیزیوتراپی از اهمیت خاصی برخوردار است. این تمرینات برای استحکام عضلات امری مفید است.

•   جراحی شانه: برای افرادی که مدل‌های مختلف جراحی شانه مثل جراحی ترمیمی عضلات بالا، جراحی لابرال ترشحات کپسولی و جراحی روتاتور کاف انجام داده‌اند، فیزیوتراپی می‌تواند کمک‌کننده باشد. 
•  عمل جراحی دیسک کمر: فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر به تقویت عضلات مهم در ناحیه کمر و شکم می‌پردازد. فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی‌هایی مثل هرنیاسیون دیسک و لامینکتومی برای توانبخشی و بهبود محدودیت حرکتی و هم‌چنین کاهش درد بسیار کارآمد است.

• جراحی سر و گردن: پس از جراحی‌هایی مثل جراحی آرتروپلاستی مفصل گردن، جراحی ستون فقرات گردنی و جراحی آزاد نمودن اعصاب گردن، فیزیوتراپی به تقویت عضلات گردن و بهبود وضعیت حرکت گردن کمک می‌کند.

مراحل فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی

مراحل فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی یک فرآیند بسیار مهم است که هدف آن بهبود عملکرد بدن و برگشت به فعالیت‌های روزانه است.

 بعد از عمل جراحی، باید نکات مهمی در خصوص فیزیوتراپی مدنظر قرار گیرد و رعایت شود، که به شرح زیر است :

• مرحله یک؛ جلسات اول بعد از عمل: بلافاصله بعد از عمل جراحی، فیزیوتراپیست به ارزیابی وضعیت بیمار می‌پردازد. این ارزیابی و بررسی شامل اندازه گیری قدرت عضلات، محدودیت حرکتی و درد است. طبق این ارزیابی، برنامه درمانی مخصوص برای بیمار تهیه می‌شود.
  

• مرحله دوم؛ تمرینات تنفسی: بیمار پس از عمل جراحی ممکن است در تنفس با مشکل مواجه شود. بر این اساس، تمرین‌های تنفسی به منظور بهبود عملکرد ریه‌ها و تقویت عضلات تنفسی توصیه می‌شود.

• مرحله سوم؛ تمرینات تقویتی: با توجه به نوع جراحی و ناحیه‌ای که مورد عمل قرار گرفته است، تمرینات تقویتی مخصوصی تعیین می‌شود. اساساً این تمرینات شامل تمرین‌های استحکام عضلات، تعادل و هماهنگی است. هدف از این تمرین‌ها بالا بردن قدرت عضلات و بهبود کارایی بدن است.

• مرحله چهارم؛ تمرینات انقباضی: در این مرحله، تمرین‌های انقباضی عضله‌های اطراف محل عمل جراحی به منظور بالا بردن قدرت آن‌ها آغاز می‌شود. این تمرین‌ها شامل انقباض و رها شدن ضربانی عضلات است. هدف از این تمرینات از بین بردن ضعف و بهبود کنترل عضلات است.

مزایای فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی

مزایای فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی شامل موارد گوناگونی است که انجام آن‌ها بعد از جراحی، به بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره کمک می‌کند.

 شرایط و عملکرد طبیعی بدن بعد از جراحی ممکن است امری زمان‌بر و چالش برانگیز باشد، اما فیزیوتراپی برای کوتاه شدن مسیر درمان بسیار مفید است.

به طور کلی فیزیوتراپی یکی از روش‌های اصلاحی درمانی است که پس از عمل جراحی می‌تواند تاثیر چشمگیر و قابل توجهی در بهبود و درمان داشته باشد.

این درمان به کمک تمرین‌ها و تکنیک‌های مخصوص، به بازسازی و تقویت عضلات و بافت‌های مجروح می‌پردازد.

انجام فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی در تعداد بی‌شماری از موارد به بیماران کمک می‌کند تا بهبودی سریع‌تر و کامل‌تری را تجربه نمایند.

 در ادامه به برخی از مزایای این روش درمانی پس از جراحی اشاره می‌کنیم.

۱.کاهش محدودیت حرکتی: پس از جراحی، اکثر بیماران به علت درد و تحریک در محل جراحت، محدودیت در حرکت دارند. فیزیوتراپی با ارائه تمرینات مناسب و خنثی کردن عوارض جراحی، کاهش محدودیت حرکتی را فراهم می‌کند.

۲.کاهش تورم و التهاب: جراحی‌های مختلف ممکن است باعث تورم و التهاب در ناحیه‌ای که مورد عمل قرار گرفته است شود. فیزیوتراپی با تکنیک‌های مخصوص خود، مثل لمس‌های لطیف و حرکت‌های دستی، به کاهش تورم و التهاب کمک می‌کند. علاوه بر این، استفاده از روش‌های تخصصی مثل یخ گذاشتن و الکتروتراپی نیز می‌تواند در کاهش التهاب نقش مؤثری داشته باشد.

۳.بهبود عملکرد مفاصل:  یکی از مزیت‌های اساسی فیزیوتراپی بعد از جراحی، بهبود و ارتقای عملکرد مفاصل و عضلات است. در زمان عمل جراحی، عضلات یا مفاصل ممکن است تضعیف شده و از کارافتاده شوند. با استفاده از تمرینات فیزیکی مناسب و مخصوص، عضلات تقویت و توانایی استحکام بیشتری به دست می‌آورند.  همچنین مفاصل نیز به شکل تدریجی قابلیت حرکت عادی خود را بازیابی می‌کنند.

روش های درمانی بعد از عمل جراحی توسط فیزیوتراپیست

• استفاده از تکنیک های دستی: تکنیک های دستی توسط فیزیوترایست های مجرب بعد از عمل های جراحی جهت بدست آوردن دامنه حرکتی مطلوب و کاهش التهاب و  درد بیمار میباشد.
• ورزش درمانی: حرکات و تمرین های ورزشی توسط فیزیوتراپیست با شرایط بیمار طراحی میشود. انجام این حرکات ورزشی در بهبود وضعیت بیمار و تسریع در توانبخشی بیمار تاثیر زیادی دارد.
• استفاده از الکتروتراپی: جهت بهبود عملکرد بیمار و کاهش درد بیمار پس از جراحی از وسایل الکتریکی مانند دستگاه تحریک عصبی استفاده میشود. تحریک الکتریکی یک درمان تخصصی که به افزایش نیروی عضلانی و کم شدن درد و بهبود عملکرد کمک میکند.
• لیزردرمانی: لیزردرمانی یکی دیگر از روش های مورد استفاده فیزیوتراپیست ها بعد از عمل جراحی میباشد. از این روش جهت بهبود آسیب های اسکلتی و ترمیم عضلات آسیب دیده استفاده میشود.
  استفاده از کمپرس یخ: استفاده از کمپرس یخ برای کاهش درد بیمار نیز از جمله روش‌های متداول تسکین درد محسوب می‌شود.
• استفاده از کمپرس گرم: استفاده از گرما روشی است که برای شل شدن عضلات و بهبود گردش خون توسط فیزیوتراپیست‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چرا فیزیوتراپی بعد از جراحی مهم است؟

نشان داده شده است که فیزیوتراپی به تسکین درد ، تقویت عضلات، عملکرد کلی و حرکت کمک می‌کند.

فیزیوتراپی بعد از عمل به بیماران کمک می‌کند تا تحرک خود را بازیابند و سریع‌تر بهبود یابند، و همچنین اطمینان حاصل می‌کنند که هر گونه تعویض یا ترمیم انجام شده در حین جراحی به طور کامل بهبود می‌یابد. حرکت دادن بیماران برای بهبود موفقیت آمیز پس از جراحی بسیار مهم است. بهبود گردش خون نه تنها باعث بهبود سریع‌تر می‌شود، بلکه احتمال تشکیل لخته خون را نیز به حداقل می‌رساند. درمان مناسب می تواند به شما کمک کند پس از جراحی درد و تورم کمتری احساس کنید. فیزیوتراپیست‌ها ممکن است از یخ و اولتراسوند برای تسکین تورم و درد موضعی استفاده کند. فیزیوتراپی همچنین یک گزینه عالی برای مدیریت درد است که به بسیاری از بیماران این امکان را می‌دهد تا از مصرف داروهای مسکن قوی خودداری کنند یا آنها را محدود کنند.

توصیه های ضروری حین فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی

نکات مهم فیزیوتراپی بعد ازجراحی که باید مورد توجه قرار گیرد، در ادامه بیان می‌شود. این نکات بهبود سریع‌تر عضلات و عملکرد بهتر مفاصل را تضمین می‌کند.

1. پیروی از توصیه های پزشک: این یک اصل مهم و ضروری است که باید توسط بیماران رعایت شود. پزشک شما راهنمایی و توصیه های مخصوصی برای انجام تمرین‌ها و برگشت به فعالیت‌های روزمره می‌دهد. از توصیه‌های پزشک خود پیروی کرده و در صورتی که هرگونه سوالی دارید، از او بپرسید.
2.  استراحت مطلوب: استراحت و بهبود کامل برای ترمیم بدن شما بعد از جراحی امری حیاتی و ضروری است.  با توجه به نوع عمل جراحی و توصیه‌های پزشک تان ، به برنامه‌ی استراحت و بازتوانی خود پایبند باشید.
3. بررسی درد: در صورتی که درد دارید، لازم است این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. این موضوع کمک می‌کند تا درمان مناسبی برای کم کردن درد در ناحیه جراحی شده در نظر گرفته شود و بهترین نتیجه را از فیزیوتراپی بعد از جراحی به دست آورید.
4. خودداری از انجام فعالیت‌های زیاد: قبل از شروع کردن فیزیوتراپی، از پزشک خود بپرسید که آیا انجام فعالیت‌های شدید برای شما مضر است یا خیر.

 در برخی از موارد، آغاز فعالیت‌های پر ضربه و سنگین ممکن است آثار جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. معمولاً تا زمانی که بعد از عمل جراحی کاملاً بهبود پیدا نکرده‌اید، انجام فعالیت‌های سنگین توصیه نمی‌شود.

فیزیوتراپی بعد از عمل جراحی در منزل

کلینیک فیزیوتراپی هیدیکا برای راحتی حال بیماران و افرادی که قادر نیستند از منزل خارج شوند خدمات درمانی خود را در منزل متناسب با وضعیت جسمی بیمار ارائه می‌دهند. خدمات فیزیوتراپی در منزل شامل تمرین، ماساژ و آموزش صحیح نحوه نشستن، ایستادن، خوابیدن و… است. در نهایت با همکاری فرد بیمار پس از طی دوره درمان بیمار می‌تواند به وضعیت مطلوبی از سطح سلامت برسد.