فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل زانو

زمانی که افراد پا به سن می‌گذارند در اثر عوامل مختلفی ممکن است که مفصل زانوی آنها دچار مشکلاتی شود که مجبور به تعویض مفصل زانو شوند. تعویض مفصل زانو طی عمل جراحی انجام می‌شود و طبق توصیه و دستور پزشکان افرادی که این عمل را انجام داده‌اند باید چندین جلسه فیزیوتراپی را انجام دهند.

ما در این قسمت از مقاله کلینیک فیزیوتراپی هیدیکا می‌خواهیم در رابطه با انواع ورزش‌های فیزیوتراپی که برای اینگونه بیماران توصیه می‌شود با شما خوانندگان عزیز سخن کوتاهی داشته باشیم.

ورزش‌های فیزیوتراپی تعویض مفصل زانو عبارتند از ورزش چرخش مچ پا، بالا و پایین کردن پا بدون خم کردن زانوها که این ورزش بسیار مهمی باشد و در تمامی جلسات فیزیوتراپی حتماً باید انجام بگیرد.

جراحی تعویض مفصل زانو چیست؟

اگر بخواهیم به طور کامل جراحی تعویض مفصل زانو را برای شما توضیح دهیم. در ابتدا می‌توانیم بگوییم که جراحی تعویض مفصل زانو به این صورت می‌باشد که مفصل زانو در اثر عوامل مختلفی ساییده شده است، طی یک عمل جراحی آن را خارج کرده و به جای آن یک پروتزی جایگزین آن می‌کنند. این عمل در افرادی که مفصل زانوی آنها آسیب بسیار زیادی دیده است طی چندین مرحله انجام می‌شود. هدف از این گونه جراحی‌ها تسکین درد بیمار می‌باشد.

اما ممکن است افرادی که مفصل زانوی آنها به طور کامل از بین رفته است بعد از تعویض مفصل زانو نیز مشکلاتی را داشته باشند که این افراد باید تحت نظر پزشک معالج خود قرار بگیرند. سپس داروهای تجویز شده را مرتب در طولانی مدت استفاده کنند تا نتیجه درمان خود را مشاهده نمایند. افراد بسیار زیادی می‌توانند از جراحی تعویض مفصل زانو برای بهتر راه رفتن خود استفاده نمایند. اما بیشترین افرادی که امروزه از این جراحی‌ها استقبال می‌کنند افراد چاق هستند.

به دلیل اینکه زانوی این افراد بسیار آسیب پذیر می‌باشد و این افراد با تعویض مفصل زانو می‌توانند به راحتی راه بروند و کارهای روزمره خود را انجام دهند.

انواع روش های تعویض مفصل زانو

 در زمان‌های گذشته انواع روش های جراحی زانو بسیار محدود بود اما با پیشرفت علم و فناوری این روش‌ها افزایش پیدا کرده است.

ما در این قسمت می‌خواهیم به طور مختصر چندین روش تعویض مفصل زانو را مورد بررسی قرار دهیم:

1. اولین و رایج‌ترین روش تعویض مفصل زانو مربوط به روش TKR می‌باشد. این جراحی در بسیاری از کشورهای جهان و به ویژه ایران انجام می‌گیرد. در این روش به طور کلی مفصل آسیب دیده برداشته می‌شود و به جای آن یک ایمپلنت مصنوعی جایگزین می‌شود. ایمپلنت‌ها کاملاً شبیه به آناتومی زانوی بدن بیمار می‌باشد، و این نوع عمل جراحی متناسب افرادی می‌باشد که زندگی روزمره بسیار فعال و پر جنب و جوشی را دارند و عمل آن طی ۴ مرحله صورت می‌گیرد که عمل سنگینی می‌باشد.
2. اما روش دیگری که معمولاً برای افرادی استفاده می‌شود که آسیب مفصل زانوی آنها بسیار کم و اندک می‌باشد که این روش PKR می‌باشد. این نوع جراحی‌ها معمولاً برای قسمتی از زانوها مورد استفاده قرار می‌گیرد که آسیب بسیار زیادی به آن قسمت وارد شده است. از آنجایی که این نوع جراحی مزیت‌های بسیار زیادی دارد بیشتر مورد توجه بیماران قرار می‌گیرد. از جمله مزیت‌هایی که این نوع جراحی دارد مربوط به این موضوع می‌باشد که بیمار مدت زمان کوتاه‌تری بستری می‌باشد و همچنین می‌تواند بعد از عمل طی چند روز استراحت به طور کامل به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهد. دیگر مزیت‌هایی که این روش تعویض مفصل زانو برای بیماران دارد این است که هزینه درمان و عمل بسیار کمتر می‌باشد.

پزشکانی که در این زمینه تجربه کافی را دارند برای افراد زیر ۶۵ سال این گونه عمل را توصیه می‌کنند. به دلیل اینکه این افراد زانوهای سالم‌تری دارند و با یک عمل جزئی می‌تواند به طور کامل سلامتی خود را به دست بیاورند. افرادی که ورزشکار می‌باشند ممکن است که در اثر ضربه‌های کمی زانوی آنها دچار مشکل شود که این گونه افراد نیز روش دوم را برای تعویض مفصل زانوی خود انتخاب می‌کنند.

جراحی تعویض مفصل زانو چگونه انجام میشود؟

همانگونه که در قسمت بالا نیز به آن اشاره کردیم جراحی تعویض مفصل زانو روش‌های مختلفی را دارد که هر کدام از روش‌ها نوع خاصی دارد . اما ما در این قسمت می‌خواهیم بگوییم که عمل تعویض مفصل زانو چگونه انجام می‌شود تا اگر کسی زمانی مجبور به این عمل شد تا حدودی با این عمل آشنایی داشته باشد.

در رابطه با جراحی تعویض مفصل زانو می‌توانیم این موضوع را بیان کنیم، که طی عمل جراحی قسمتی از استخوان پایینی ساق پا و همچنین استخوان انتهای ران که دچار آسیب شده است را به طور کامل برمی‌دارند و یک قطعه فلز را جایگزین آن می‌کنند.

اما همونطور که همه ما می‌دانیم مفصل نقش بسیار مهمی را در زانوهای ما ایفا می‌کند و اگر مفصل نباشد ما نمی‌توانیم به طور کامل راه برویم و انجام فعالیت‌های روزمره برای ما بسیار مشکل خواهد بود.

به همین دلیل در جراحی مفصل زانو یک پلاستیک که انعطاف پذیری خوبی داشته باشد در قسمت فلز مانند قرار می‌دهند تا خم و راست شدن زانوها برای افرادی که عمل مفصل را انجام داده‌اند به راحتی صورت بگیرد.

پلاستیک در واقع نقشه غضروف مفصلی را برای پاها ایجاد می‌کند. افرادی که عمل تعویض مفصل زانو را انجام می‌دهند می‌توانند از روش‌های بیهوشی کامل و یا بی‌حسی موضعی که طبق نظر پزشک می‌باشد را انتخاب نمایند.

جراحی تعویض مفصل زانو با توجه به نوع آسیبی که به مفصل زانو وارد شده است در مدت زمان معینی انجام می‌گیرد. قاعدتاً هرچه زانوی بیمار آسیب بیشتری داشته باشد در مدت زمان طولانی و طی چندین مرحله صورت می‌گیرد، و فرد قطعا به فیزیوتراپی تعویض مفصل زانو نیاز پیدا میکند. اما افرادی که عمل‌های جزئی تعویض مفصل زانو را انجام داده‌اند می‌توانند بعد از ۴ الی ۶ هفته بعد از عمل به راحتی بدون واکر یا عصا راه بروند.

فیزیوتراپی بعد از عمل تعویض مفصل زانو

 افرادی که عمل تعویض مفصل زانو را انجام داده‌اند قطعاً باید از زانوهای خود مراقبت نمایند تا دردهای احتمالی در زانوهای آنها ایجاد نشود. به همین دلیل به آنها توصیه می‌شود که حتماً جلسات فیزیوتراپی بعد از عمل تعویض مفصل زانو را به طور مرتب بگذرانند.

ورزش‌های مختلفی در فیزیوتراپی برای این بیماران در نظر گرفته شده است اما ساده‌ترین ورزشی که برای این بیماران در فیزیوتراپی انجام می‌شود مربوط به پیاده‌روی می‌باشد. برخلاف نظریه بسیاری از افراد که تصور می‌کنند افرادی که عمل تعویض مفصل زانو را انجام داده‌اند نباید پیاده‌روی کنند.

اما امروزه پزشکان ارتوپد بر این باورند که این افراد باید حتماً در جلسات فیزیوتراپی به آرامی راه بروند در این صورت درد مفصل زانوی آنها بسیار کاهش پیدا می‌کند. فیزیوتراپی عمل مفصل زانو مزیت‌های بسیار زیادی را به دنبال دارد که ما در این قسمت می‌خواهیم چند مزیت مهم را برای شما شرح دهیم این مزیت‌ها عبارتند از:

1. اولین و مهم‌ترین مزیتی که فیزیوتراپی عمل زانو دارد این است که می‌تواند از آسیب مجدد مفصل زانوی شما به طور کامل جلوگیری نماید. همانطور که می‌دانید ورزش می‌تواند بدن شما را در برابر آسیب‌ها قوی‌تر و ایمن‌تر نماید.
2. از دیگر مزیت‌های فیزیوتراپی تعویض مفصل زانو در رابطه با تسریع بهبودی فرد بیمار می‌باشد. افراد بیمار اگر می‌خواهند در مدت زمان کوتاهی سلامتی خود را به دست بیاورند باید جلسات فیزیوتراپی را به طور کامل و جدی پیگیری نمایند. اگر فیزیوتراپی بعد از عمل را جدی نگیرند ممکن است که این مفصل‌های مصنوعی مشکلاتی را برای آنها به وجود بیاورد و دردهای شدیدی در قسمت‌های مختلف پا احساس نمایند.
3. از دیگر مزیت‌های مهم فیزیوتراپی می‌توانیم به این مورد اشاره کنیم که آستانه تحمل درد افراد بیمار افزایش پیدا می‌کند. این موضوع بسیار می‌تواند بر روی روند درمان فرد بیمار تاثیر بسزایی را داشته باشد و همچنین مدت زمان درمان بیمار نیز کاهش پیدا کند.

چه زمانی بعد از جراحی زانو باید فیزیوتراپی را انجام دهید؟

در این قسمت می‌خواهیم در رابطه با زمان فیزیوتراپی زانو بعد از عمل مفصل توضیحاتی را بیان کنیم. در رابطه با شروع فیزیوتراپی افراد بیمار حتماً باید با پزشک معالج خود مشورت داشته باشید. معمولاً پزشکان بر حسب نوع عملی که بر روی فرد بیمار انجام شده است مدت زمان شروع فیزیوتراپی را تعیین می‌کنند.

اگر بیمار بدون اطلاع از نظر پزشک فیزیوتراپی خود را آغاز نمایند این فیزیوتراپی می‌تواند برای آنها بسیار زیان آور باشد، پس زمان شروع فیزیوتراپی بعد از جراحی زانو بسیار مهم می باشد.

یکی دیگر از عواملی که می‌تواند به طور مستقیم بر روی زمان شروع فیزیوتراپی تاثیر بسزایی را داشته باشد مربوط به بدن فرد بیمار و آستانه تحمل درد آن می‌باشد. از جمله عواملی که می‌تواند زمان شروع فیزیوتراپی را به تعویق بیندازد مربوط به سن و سال فرد بیمار می‌باشد.

از آنجایی که افراد سالمند دارند ممکن است عمل تعویض مفصل زانو برای آنها مشکلاتی را در پیش داشته باشد. زمانی که این عمل بر روی زانوی این افراد انجام بگیرد زمان شروع فیزیوتراپی چند هفته تا چند ماه بعد از عمل می‌باشد.

به دلیل اینکه مفصل‌های افراد مسن آسیب بیشتری می‌بیند پس مدت زمان بیشتری نیاز است تا مفصل زانوی آنها ترمیم شود و همین دلیل است که زمان شروع فیزیوتراپی را به تعویق می‌اندازد.

اما اگر بخواهیم به طور کامل بیان کنیم می‌توانیم بگوییم که بیشتر پزشکان ارتوپد بر این باور هستند که، افرادی که توانایی انجام انواع مختلف ورزش‌ها را دارند، می‌توانند حدود یک هفته تا ۱۰ روز بعد از عمل تعویض مفصل زانو فیزیوتراپی خود را آغاز نمایند.

با توجه به موضوعات و نکات که در رابطه با شروع زمان فیزیوتراپی بعد از جراحی مفصل زانو در قسمت بالا به آن اشاره کردیم. اما در انتهای مطلب باید این موضوع را نیز یادآوری کنیم که ممکن است پزشکان مختلفی زمان‌های مختلفی را برای شروع فیزیوتراپی بیان نمایند. پس بهتر است که هر شخص با توجه به نکات گفته شده توسط پزشک معالج خود فیزیوتراپی خود را آغاز کند.